Wat is Lean?

De kerngedachte van lean is om de waarde voor de klant te maximaliseren en tegelijk de hoeveelheid afval te minimaliseren.

Simpel gezegd staat lean werken voor meer waarde creëren voor klanten met minder middelen. Alles wat niet direct iets voor de klant bijdraagt is overbodig.

Beknopte Lean wiki uitleg

Een lean organisatie begrijpt het begrip ”customer value” (klantwaarde) en richt zich erop de belangrijke processen hiervoor voortdurend te verbeteren. Het uiteindelijke doel is om waarde te bieden die perfect aansluit bij de wensen van de klant door perfecte afstemming van klantbehoeften zonder enig onnodig verlies of verspilling.

Om dit te bereiken, verandert lean denken de focus van het management van het optimaliseren van afzonderlijke technologieën, processen en traditioneel denken in verticale bedrijfslagen. Dit naar het optimaliseren van de stroom van producten en diensten door volledige lean stromen die horizontaal lopen door technologieën, processen en afdelingen naar de klanten, afnemers van producten en diensten ofwel bewustwording van de geldbrenger.

Door het elimineren van afval langs de gehele processtroom, in plaats van op (zichzelf staande) bepaalde punten, ontstaan processen die minder menselijke inspanning (arbeid), minder ruimte (voorraad en opslag), minder kapitaal (hogere ROI EV mogelijk) en minder tijd (is geld) vergen. Lean streeft ernaar om producten en diensten op basis van veel minder kosten en met veel minder gebreken dan bij traditionele business systemen te realiseren. Bedrijven kunnen inspelen op de veranderende wensen van klanten met hoge verscheidenheid, hoge kwaliteit, lage kosten en met zeer snelle doorlooptijden. Ook wordt informatiebeheer volgens het lean principe eenvoudiger en veel nauwkeuriger.

Lean voor productie en diensten

Het is een misvatting is dat lean alleen geschikt is voor productie. Niets is echter minder waar, lean is toepasbaar voor elk bedrijf en in ieder proces. Het is niet een tactiek of een kostenreductie programma, maar betreft een manier van denken, handelen en doen voor en door de hele organisatie.

Bedrijven in alle industrieën en vormen van dienstverlening, inclusief gezondheidszorg, (locale) overheid en regeringen, maken gebruik van lean beginselen als manier waarop te denken en doen. Veel organisaties kiezen er bewust voor hierbij niet het woord lean te gebruiken, maar geven het lean proces een eigen naam. Bekende voorbeelden van lean als eigen systeem is het ”Toyota Production System en het ”Danaher label” bedrijfssysteem.

Waarom kiest een bedrijf voor lean systeem met eigen naam?

Lean is geen tijdelijk proces of korte termijn kostenreductie programma, maar de manier waarop een bedrijf opereert en graag gezien wil worden. Het woord transformatie of lean transformatie wordt vaak gebruikt om een bedrijf te veranderen van een oude manier van denken naar een geheel vernieuwd karakter van denken en doen. Het vereist een complete verandering van hoe het  bedrijf zaken doet. Bijkomstig is dat dit het tevens goed doet als marketing instrument. Lean is een lange termijn visie met duidelijke toekomstperspectieven die zeker om inzet en doorzettingsvermogen van alle deelnemers binnen en rondom de organisatie vraagt.

De term “lean” werd in de late jaren ’80 bedacht om het bedrijfsmodel van Toyota te beschrijven door een onderzoeksteam onder leiding van Jim Womack, van MIT’s Internationale Motor Verhicle Program.

Boeken over lean organiseren

Over de kenmerken van een lean organisatie zijn in vele verschillende boeken beschreven. Een goed voorbeeld boek is ”Lean Thinking” van de schrijvers Womack (oprichter Lean Enterprise Institute) en Dan Jones (oprichter Lean Enterprise Academy UK). Van de veel zeer goede boeken over lean technieken, is hun uitgave zeker ook een goed middelen voor het begrijpen en doorgronden van “wat is lean”. Het beschrijft de principes en het proces waar je doorheen moet gaan wanneer je lean technieken en processen wil toepassen. Een selectie van boeken over lean vind je overigens op een volgende pagina.

Purpose, Proces, People

De aanbeveling van Womack en Jones is dat managers en leidinggevenden lean transformatie beginnen door na te denken over 3 fundamentele businessvraagstukken als basis leidraad van lean organisatie transformatie:

- Purouse (Doel): Welke probleem voor de klant lost het bedrijf op zodat deze echt van toegevoegde waarde is?

- Proces (Proces): Hoe beoordeelt de organisatie elke grote ”toegevoegde waarde stroom” om ervoor te zorgen elke stap waardevol, capabel, beschikbaar, adequaat en flexibele is en dat alle stappen zijn gekoppeld middels ”flow, pull, and leveling, wat vrij vertaald neerkomt op ”stroom, aantrekkingskracht en onderling verband”.

- People (Mensen): Hoe kan de organisatie zekerstellen dat voor ieder belangrijk proces iemand de verantwoordelijk heeft voor het voortdurend evalueren van belangrijke stromen op gebied van zakelijk doel en lean proces? Hoe kan iedereen actief betrokken raken wij het besef van waardestroom en dit in uitvoering brengen en continu verbeteren?

“Net als een timmerman de behoefte aan inzicht in ’wat te bouwen’ nodig heeft om optimale inzet van zijn hamer te bepalen, moeten aspirant lean werkers de visie hierachter kennen voordat ze onze mager tools toepassen” aldus Womack. “Diep nadenken over doel, proces, mensen is de sleutel tot dit te doen.”